Dušan Otašević – izložba Zrno žita

Dušan Otašević rođen je u Beogradu 1940.godine. Akademiju likovnih umetnosti u Beogradu završio je 1966.godine u klasi prof. Ljubice Cuce Sokić. Od 1965.godine priredio je oko pedeset samostalnih izložbi i učestvovao na brojnim kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Radio je scenografije za pozorišne predstave. Predavao je na Akademiji lepih umetnosti u Beogradu od 2000. do 2006.godine. Član je ULUS a od 1967.godine. Dopisni je član Srpske akademije nauka i umetnosti od 2003., a redovni od 2009.godine. Od 2011.godine je upravnik  Galerije SANU.

Dobitnik je velikog broja nagrada: Politikina nagrada iz Fonda Vladislav Ribnikar /1985./, Nagrada iz Fonda IvanTabaković /1992./, Nagrada Oktobarskog salona /1993./, Nagrada grada Čačka /1994./, Nagrada Mića Popović /2000./, Nagrada ULUSa /2001/, Nagrada Sava Šumanović /2002./, Nagrada grada Beograda /2004./, Nagrada Milan Konjović /2010./, Povelja Kapetan Miša Anastasijević /2014./

Dela mu se nalaze u mnogim muzejskim i galerijskim zbirkama kao i u privatnim kolekcijama kod nas i u svetu. Živi i radi u Beogradu.

Šest tangrama i još ponešto …

Neobična priča koju na ovoj izložbi razvija Dušan Otašević – o zrnu žita, Pitagori, šest tangrama i još o ponečemu – svoje poreklo ima u eleusinskim misterijama. Misterije, utemeljene u gradu Eleusini, u mikenskom periodu, ostale su među onim opskurnim i nedokučivim tajnama naše civilizacije. Gotovo dve hiljade godina nakon što su se ustalile oko 1500. godine pre n. e., te kultne svetkovine održavale su se uvek početkom jeseni u čast boginje Demetre i njene ćerke Persefone. Boginja zemljoradnje, plodnosti i zaštitnica polja, Demetra je najčešće prikazivana sa snopom žitnog klasja. Otuda je i fokus ove izložbe upravo na zrnu žita, na onoj vrsti usredsređenosti koja otvara uvide u flux postajanja i nestajanja, neprekidnu promenu, od smene godišnjih doba, preplitanja jednog i mnoštva, do smrti i vaskrsenja. Fragment koji je umetnik postavio na samom početku izložbe ističe da se i Pitagora dovodi u vezu sa eleusinskim misterijama, što pokazuje da ovom antičko

Čini se da je Otaševiću važno da istakne kako se tek sa izmeštanjem s onu stranu kolokvijalnih podela na tradicionalne discipline otvara prostor suštinskih uvida kada počinju da se ocrtavaju skriveni i  neuhvatljivi obrisi misterije života. Utoliko se u njegovom pristupu samo zrno žita transformiše u neobični tangram („sedam tabli umeća“), i svoje polazište ima u toj kineskoj slagalici iz vremena dinastije Sung. Klasični, kvadratni tangram sastoji se od sedam delova (dva velika pravougla trougla, jednog trougla srednje veličine, dva mala pravougla trougla, jednog kvadrata i  jednog paralelograma), koji se nazivaju „tani“ i iz kojih je moguće formirati određene oblike u vidu kontura ili silueta.

Otaševićev tangram, za razliku od klasičnog, nastaje iz ovalnog oblika zrna žita što omogućava sklapanje neobičnih figura, koje svoje poreklo imaju u samom izvoru života za kojim se tragalo još u eleusinskim misterijama. Iz ovog neobičnog tangrama života kod Otaševića nastaju figure poput koze, svinje, ali i same Demetre … na čijim se „tanima“ nalaze „beleške“, odnosno crteži, koji ocrtavaju kartu sveta, „rog obilja“, ili tela koja igraju i sl. Na figurama tangrama tako se mogu naći dodatni upisi čije prisustvo čini vidljivim skrivene linije mreže života koja se u ovom slučaju plete oko zrna žita. Različiti elementi se uvezuju u tu mrežu; od džakova u kojima se čuva žito, vetrenjača u kojima se melje, do tajne večere, na kojoj se ispred svakog učesnika nalazi zrno žita od terakote. Nesumnjivo da Otašević nastoji da ocrta jedan beskrajan i tanani preplet koji nastaje između jednog i mnoštva za čijim razumevanjem ne prestajemo da tragamo od eleusinskih misterija do savremene nauke. Ono što ostaje prisutno sve vreme, već hiljadama godina, jeste stalna potreba da se u jednom trenutku zamislimo nad tajnom života koja se ponekad skriva tek u jednom zrnu žita. Utoliko je svako promišljanje ili meditacija nad tim zrnom ono što otvara neobične preplete linija života u čije tajne možda nećemo u potpunosti proniknuti, ali za čijim smislom, uprkos tome, nikada nećemo prestati da tragamo.

                                                                                                            dr Jovan Čekić